किन सुन–चाँदी अनुपात (Gold–Silver Ratio) बिग्रेको जस्तो देखिन्छ

Himalayan Bullion Company
Sep 26
2 min read

सुन–चाँदी अनुपात (GSR) भन्नाले एउटा तोला/औंस सुन किन्न कति तोला/औंस चाँदी चाहिन्छ भन्ने जनाउँछ। इतिहासमा यो अनुपात प्रायः १५:१ देखि ६५:१ को दायरामा रहँदै आएको थियो। तर आज यो करिब ९०–१००:१ मा पुगेको छ। यसले चाँदी अत्यन्तै कम मूल्याङ्कन भएको संकेत गर्दछ।

ऐतिहासिक

प्राचीन काल: सरकारहरूले प्रायः १५:१ नजिक अनुपात निर्धारण गर्थे।

आधुनिक औसत (१९७० पछि): करिब ६५:१।

हालका चरम अवस्थामा: COVID-१९ को समयमा सन् २०२० मा अनुपात १२५:१ पुगेको थियो, इतिहासकै उच्चतम।

हरेक पटक अनुपात असन्तुलित हुँदा, अन्ततः यो फर्किएको छ—प्रायः चाँदी सुनभन्दा छिटो बढ्दा।

---

अहिले अनुपात किन यति उच्च छ?

1. केन्द्रीय बैंकहरूले सुन खरिद गर्दै: राष्ट्रहरूले सुनलाई सुरक्षित भण्डार सम्पत्ति भनेर संकलन गरिरहेका छन्, जसले सुनलाई अग्रता दिएको छ।

2. चाँदीको औद्योगिक प्रयोग: चाँदीको मागको आधा हिस्सा सौर्य उर्जा र इलेक्ट्रोनिक्सजस्ता उद्योगबाट आउँछ। अर्थतन्त्र सुस्त हुँदा यो माग घट्छ र मूल्य दबिन्छ।

3. खानी उत्पादनको स्वरूप: चाँदी प्रायः अन्य धातुहरूको सह-उत्पादन हो। मूल्य बढे पनि आपूर्ति चाँडै बढ्दैन, जसले गर्दा अचानक अभाव सिर्जना हुन्छ।

4. निवेशकको मानसिकता: संकटमा लगानीकर्ताहरू पहिले सुन रोज्छन्, चाँदी पछि पछि धकेलिन्छ।

धेरैले किन चाँदीले अब गति लिन्छ भन्ने अपेक्षा गर्छन्

औसततर्फ फर्किने प्रवृत्ति (Mean reversion): ८० भन्दा माथिको अनुपात ऐतिहासिक रूपमा अस्थिर रहँदै आएको छ; त्यसपछि चाँदीले प्रायः राम्रो प्रदर्शन गर्छ।

हरित उर्जा बूम: सौर्य प्यानल र इलेक्ट्रिक गाडीहरूले चाँदीको रेकर्ड माग सिर्जना गरिरहेका छन्।

सीमित आपूर्ति: खानी गुणस्तर घट्दै गएको र रीसाइक्लिङ न्यून भएको कारण अभाव सम्भावित छ।

असमान सम्भावना: करिब ३५ अमेरिकी डलर प्रति औंसमा, चाँदी सस्तो छ तर सुनको गतिशीलतालाई पछ्याउने ठुलो क्षमता राख्छ।

ठुलो तस्वीर

सुन र चाँदीलाई दुई धावकजस्तो सोच्न सकिन्छ। सुन धेरै अगाडि दौडिसकेको छ, तर इतिहासले देखाउँछ—चाँदी प्रायः पछि फर्केर दूरी छोट्याउँछ। अनुपात दीर्घकालीन औसततर्फ फर्कियो भने, चाँदीलाई सुनभन्दा धेरै छिटो बढ्नुपर्ने हुन्छ।

निष्कर्ष

हालको सुन–चाँदी अनुपात केवल एउटा अंक होइन। यो एउटा चम्किरहेको संकेत हो—चाँदी सुनको तुलनामा कम मूल्याङ्कन भएको छ। लगानीकर्ताका लागि, यो असमानता विकृत बजारको चेतावनी मात्र होइन—चाँदीले आफ्नो दूरी छोट्याउन सुरु गरेमा एउटा अवसर पनि हो।